Soyuz-23 là chuyến bay thứ 2 đưa người lên làm việc tại trạm không gian Salyut-5. Soyuz-23 được phóng lên không gian ngày 14/10/1976, mang theo hai nhà du hành Vyacheslav Zudov và Valeri Rozhdestvenski. Vào phút cuối cùng trước khi tiến hành kết nối, trạm điều khiển dưới mặt đất nhận thấy rằng các thông số do thiết bị đo của Soyuz-23 gửi về khác so với thực tế. Vận tốc của tàu vũ trụ hơi lớn hơn và góc tiếp cận trạm không gian cũng bị chệch 1 chút so với kế hoạch. Khi chỉ còn cách Salyut-5 có 40 mét, quá trình kết nối tự động bị hoãn lại. Do sự hoạt động sai của các cảm biến nên lượng nhiên liệu dành cho việc hiệu chỉnh quỹ đạo khi kết nối đã bị tiêu thụ nhiều hơn dự kiến, phi hành đoàn cũng không thể thực hiện việc kết nối 1 cách « thủ công » mà phải quay về mặt đất.


Phi hành đoàn Soyuz-23, từ trái qua phải: Zudov, Rozhdestvenski

Trong quá trình đổ bộ, Soyuz-23 tiếp tục gặp trục trặc trong quá trình định vị. Các động cơ của tàu đã được bật hơi ít hơn 1 chút so với yêu cầu, do đó, Soyuz-23 đã hạ xuống cách địa điểm dự kiến khoảng 150 km. Module đổ bộ rơi vào một cơn bão tuyết và đáp xuống bề mặt hồ Tengiz, Kazakhstan. Chiếc dù nhanh chóng bị thấm nước và kéo chìm một phần của module đổ bộ xuống dưới nước. Chiếc van điều áp bị ngập và bị bịt lại để tránh nước tràn vào. Điều này cũng có nghĩa là không khí trong module chỉ được duy trì bằng hệ thống lọc. Zudov và Rozhdestvenski không thể mở nắp module vì như vậy thì nước sẽ tràn vào và họ sẽ nhanh chóng bị chết cóng với cái lạnh -22 độ C.

Do các điều kiện thời tiết và địa hình, các hoạt động cứu hộ diễn ra rất vất vả với nhiều nỗ lực và phương án không thành công. Trong suốt thời gian đó, toàn bộ nguồn điện còn lại trong module được sử dụng chỉ cho hệ thống lọc khí. Hai nhà du hành cũng phải liên tục bật/tắt hệ thống lọc để tiết kiệm tối đa năng lượng. Module đổ bộ hạ cánh vào khoảng gần nửa đêm ngày 16/10 và phải đến sáng hôm sau, thợ lặn mới có thể móc dây cáp của máy bay trực thăng vào moduel đổ bộ. Module được máy bay cẩu vào bờ, phi hành đoàn được giải cứu thành công.

Sau Soyuz-23, cả Vyacheslav Zudov và Valeri Rozhdestvenski đều không bay lên không gian thêm 1 lần nào nữa. Đây là chuyến bay vũ trụ đầu tiên và duy nhất của cả hai người.


Trực thăng giải cứu phi hành đoàn Soyuz-23

Tài liệu tham khảo:
[1]Mark Wade, 1997-2008. Encyclopedia Astronautica, This Day in Space History, October 16, https://astronautix.com/thisday/octber16.htm
[2]Videocosmos Co., © 2001-2007Soyuz-23, Lands On A Frozen Lake., https://www.videocosmos.com/soyuz23.shtm

Hero_Zeratul
ttvnol.com