Những buổi tối tháng này, bạn hãy ra ngoài và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của bầu trời, đồng thời hãy cùng quan sát ngôi sao rực rỡ Sirius (sao Thiên Lang) nhé!
Sirius là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm, tuy nhiên, có phải Sirius là ngôi sao sáng nhất trong vũ trụ không? Không! Nó chỉ là ngôi sao có độ sáng biểu kiến sáng nhất khi chúng ta quan sát từ Trái Đất mà thôi. Ngôi sao rực rỡ này cách chúng ta khoảng 8,6 năm ánh sáng và nó thuộc chòm sao Canis Major (Chó Lớn).
Làm thế nào để bạn có thể xác định được vị trí của Sirius?
Bạn quan sát các thiên thể trên bầu trời đêm, và thiên thể nào bạn thấy sáng nhất, thì đó chính là ngôi sao chúng ta đang tìm? Không! Các thiên thể như Sao Kim, Sao Mộc còn sáng hơn cả ngôi sao Sirius này. Bây giờ, chúng ta cùng đi tìm Sirius nhé!
Cho dù bạn đứng tại vị trí nào trên Trái Đất, nếu bạn có thể tìm ra được chòm sao Orion (Lạp Hộ), thì bạn có thể bắt gặp ngôi sao Sirius này. Kẻ một đường thẳng đi qua 3 ngôi sao thẳng hàng tại thắt lưng của chàng thợ săn Orion, bạn sẽ gặp ngôi sao rực rỡ này.
Nếu bạn không chắc chắn ngôi sao sáng nhất bạn đang nhìn thấy có phải là Sirius hay không, hãy dựa vào chiếc thắt lưng của chàng thợ săn Orion nhé!
Ba ngôi sao nằm ở vị trí chiếc thắt lưng của chàng thợ săn sẽ giúp bạn tìm ngôi sao Sirius. Hình ảnh: Tom Wildoner.
Có ngôi sao nào có sáng hơn Sirius hay không?
Có! Có rất nhiều ngôi sao có độ sáng tuyệt đối sáng hơn Sirius, nhưng vì khoảng cách của chúng xa hơn nhiều so với Sirius nên chúng ta thấy các ngôi sao đó mờ hơn. Có ít nhất ba ngôi sao trong chòm sao Chó Lớn sáng hơn hàng nghìn lần so với Sirius. Đó là ba ngôi sao: Aludra, Wezen, và Omicron 2.
Mặc dù chúng ta chưa biết khoảng cách chính xác của các ngôi sao xa xôi này, nhưng Aludra và Omicron 2 cách chúng ta khoảng 3.000 năm ánh sáng và ngôi sao Wezen với khoảng cách 2.000 năm ánh sáng đến chúng ta, trong khi đó, Sirius lại cách chúng ta 8,6 năm ánh sáng!
Để dễ hiểu hơn về độ sáng thực của một ngôi sao, các nhà thiên văn đã liệt kê danh sách các ngôi sao theo độ sáng tuyệt đối của chúng. Độ sáng tuyệt đối của các thiên thể là độ sáng khi chúng cách xa 32,6 năm ánh sáng.
Tại khoảng cách 32,6 năm ánh sáng, Mặt Trời của chúng ta sẽ không thể nhìn thấy như một chấm sáng được. Và tại đó, Aludra, Wezen, và Omicron 2 sáng hơn Sirius từ 100 đến 200 lần! Ở khoảng cách này, Sirius sẽ có độ sáng như sao Castor của chòm sao Gemini (Song Tử), ngôi sao này được biết đến với khoảng cách 52 năm ánh sáng so với chúng ta.
Sirius, ảnh chụp bởi John A. Davis.
Sirius là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm, mặc dù không sáng bằng các hành tinh như Sao Kim và Sao Mộc, nhưng đây cũng không phải là ngôi sao sáng nhất. Nói cách khác, chúng ta thấy Sirius sáng, vì nó ở khoảng cách tương đối gần so với các ngôi sao khác.
Thái Lợi – DAC theo EarthSky.
