Mặt trăng

Cho đến khi Simon Marius và galileo Galilei phát hiện ra bốn trong số những vệ tinh của Mộc tinh cách đây 400 năm, vệ tinh duy nhất mà người ta biết đến là một vật thể khá nổi bật trong bầu trời đêm của trái đất – vật thể quen thuộc với cả những cư dân thành thị ngập tràn ánh đèn ngày nay. Kể từ đó, rất nhiều vệ tinh đã được phát hiện ra trong hệ mặt trời của chúng ta, nhưng người bạn đồng hành của trái đất vẫn là trụ vững là một trong thành viên sáng giá nhất của bộ tộc này.

Trước hết, nó là một con cá lớn trong một cái hồ nhỏ. Các vệ tinh hiếm có trong hệ mặt trời nhóm trong: Kim tinh và Thủy tinh không có vệ tinh nào, còn hai vệ tinh của Hỏa tinh thì quá bé nhỏ khi so sánh với chị hằng của chúng ta. Thật vậy, mặt trăng của chúng ta đúng ra phải có nhà ở hệ mặt trời nhóm ngoài, thuộc về số những vệ tinh to nặng quay xung quanh những quả cầu khí khổng lồ.

10 vệ tinh lạ lùng nhất hệ mặt trời (7) - mattrang34 / Thiên văn học Đà Nẵng
Căn bản, tuy nhiên, vẫn lạ lùng nhất. (Ảnh: NASA / JPL)

Kích cỡ to lớn của mặt trăng có lẽ là một sự phản ánh nguồn gốc độc đáo của nó. Các vệ tinh thường được cho là hình thành theo một trong hai cách – hoặc là kết tụ từ cùng đám mây bụi đã hình thành nên hành tinh bố mẹ của chúng, hoặc là những vật thể đi lạc bị bắt giữ bởi lực hút hấp dẫn của hành tinh bố mẹ. Mặt trăng của chúng ta có một sự ra đời ‘đẫm máu’ hơn, khi một tiền hành tinh to lớn va chạm với Trái đất non trẻ cách đây 4,5 tỉ năm và tống ra một vành đai đá tan chảy và bốc hơi, một phần trong số này kết tụ lại hình thành nên vệ tinh của chúng ta. Cơn hồng thủy cổ xưa đó có lẽ thật may mắn cho chúng ta, vì mặt trăng đã giúp làm cân bằng trục nghiêng của Trái đất, loại bỏ một nguồn gốc gây biến đổi khí hậu cực đoan nếu không thì đã làm đày đọa hành tinh của chúng ta.

Tình hình trông có vẻ như nước Mĩ sẽ từ bỏ những sứ mệnh có con người lên mặt trăng trong tương lai trước mắt. Tuy nhiên, viễn cảnh lâu dài của sự xâm lấn của loài người đã được tăng cường vào năm ngoái, khi phi thuyền LCROSS của NASA tìm thấy bằng chứng xác thực nhất từ trước đến nay cho nước đóng băng chôn vùi tại cực nam mặt trăng.

Phần 1Phần 2Phần 3Phần 4Phần 5Phần 6Phần 7Phần 8Phần 9

Còn tiếp…
Thư viện Vật lý (Theo New Scientist)

Mặt trăng

Cho đến khi Simon Marius và galileo Galilei phát hiện ra bốn trong số những vệ tinh của Mộc tinh cách đây 400 năm, vệ tinh duy nhất mà người ta biết đến là một vật thể khá nổi bật trong bầu trời đêm của trái đất – vật thể quen thuộc với cả những cư dân thành thị ngập tràn ánh đèn ngày nay. Kể từ đó, rất nhiều vệ tinh đã được phát hiện ra trong hệ mặt trời của chúng ta, nhưng người bạn đồng hành của trái đất vẫn là trụ vững là một trong thành viên sáng giá nhất của bộ tộc này.

Trước hết, nó là một con cá lớn trong một cái hồ nhỏ. Các vệ tinh hiếm có trong hệ mặt trời nhóm trong: Kim tinh và Thủy tinh không có vệ tinh nào, còn hai vệ tinh của Hỏa tinh thì quá bé nhỏ khi so sánh với chị hằng của chúng ta. Thật vậy, mặt trăng của chúng ta đúng ra phải có nhà ở hệ mặt trời nhóm ngoài, thuộc về số những vệ tinh to nặng quay xung quanh những quả cầu khí khổng lồ.

10 vệ tinh lạ lùng nhất hệ mặt trời (7) - mattrang34 / Thiên văn học Đà Nẵng
Căn bản, tuy nhiên, vẫn lạ lùng nhất. (Ảnh: NASA / JPL)

Kích cỡ to lớn của mặt trăng có lẽ là một sự phản ánh nguồn gốc độc đáo của nó. Các vệ tinh thường được cho là hình thành theo một trong hai cách – hoặc là kết tụ từ cùng đám mây bụi đã hình thành nên hành tinh bố mẹ của chúng, hoặc là những vật thể đi lạc bị bắt giữ bởi lực hút hấp dẫn của hành tinh bố mẹ. Mặt trăng của chúng ta có một sự ra đời ‘đẫm máu’ hơn, khi một tiền hành tinh to lớn va chạm với Trái đất non trẻ cách đây 4,5 tỉ năm và tống ra một vành đai đá tan chảy và bốc hơi, một phần trong số này kết tụ lại hình thành nên vệ tinh của chúng ta. Cơn hồng thủy cổ xưa đó có lẽ thật may mắn cho chúng ta, vì mặt trăng đã giúp làm cân bằng trục nghiêng của Trái đất, loại bỏ một nguồn gốc gây biến đổi khí hậu cực đoan nếu không thì đã làm đày đọa hành tinh của chúng ta.

Tình hình trông có vẻ như nước Mĩ sẽ từ bỏ những sứ mệnh có con người lên mặt trăng trong tương lai trước mắt. Tuy nhiên, viễn cảnh lâu dài của sự xâm lấn của loài người đã được tăng cường vào năm ngoái, khi phi thuyền LCROSS của NASA tìm thấy bằng chứng xác thực nhất từ trước đến nay cho nước đóng băng chôn vùi tại cực nam mặt trăng.

Còn tiếp…
Thư viện Vật lý (Theo New Scientist)
Content Protection by DMCA.com