Dấu chấm trắng xanh-Pale Blue Dot

Dấu chấm trắng xanh – Pale Blue Dot là một trong chùm ảnh chụp các hành tinh trong Hệ Mặt Trời khi tàu Voyager I hoàn thành sứ mệnh chính của minh. Ngày 14/2/1990, ở khoảng cách 6,4 tỷ km, tàu đã hướng ống kính của mình về Trái Đất để chụp lấy nó đang lơ lửng trong vệt sáng của Mặt Trời.

Cái tên chấm trắng xanh và ý tưởng chụp hình này đều do nhà khoa học và thiên văn học Carl Sagan nghĩ ra. Bức chụp Trái Đất là một trong số 60 tấm ảnh chụp hệ ngày đó, chúng được xếp lại thành “bức tranh gia đình”-family portrait

Năm 1996, ông đưa ra ý tưởng sâu sắc hơn mà bức hình mang lại: Nhìn lại chấm nhỏ đó. Nó là đây. Đó là ngôi nhà của chúng ta. Đó là chúng ta. Trên đó là mọi người bạn yêu, mọi người bạn biết, mọi người bạn từng nghe đến, và tất cả những người đã từng sống cuộc sống của mình. Toàn bộ niềm vui và nỗi đau của chúng ta, hàng ngàn tư tưởng, tôn giáo và học thuyết kinh tế, toàn bộ những người đi săn và kẻ cướp, anh hùng và tiểu nhân, những nhà khai phá và những kẻ hủy hoại nền văn minh, tất cả các vị vua và những người nô lệ, tất cả những đôi yêu nhau, những người cha và người mẹ, những đứa con đầy kỳ vọng, nhà sáng chế và thám hiểm, tất cả những giáo viên đạo đức, những nhà chính trị tham nhũng, mọi “siêu sao”, mọi “nhà cầm quyền tối cao”, mọi vị thánh và những kẻ lầm lỗi trong lịch sử của loài chúng ta đều sống ở đó – trên một hạt bụi treo lơ lửng trong tia nắng Mặt Trời.

Trái Đất chỉ là một bộ phận rất nhỏ của vũ trụ rộng lớn. Hãy nghĩ về những dòng sông nhuộm đỏ máu do các nhà cầm quyền và các vị vua gây ra mà nhờ đó, trong niềm vui chiến thắng và vinh quang, họ trở thành ông chủ trong chốc lát của một dấu chấm nhỏ nhoi. Hãy nghĩ về những nỗi đau không dứt đến từ người ở một góc của dấu chấm này mang đến cho người ở góc khác, họ hiểu lầm nhau thường xuyên như thế nào, họ hăm hở giết nhau như thế nào, lòng căm hờn của họ lớn đến mức nào.

Thái độ của chúng ta, sự tự cao tự đại của chúng ta, ảo tưởng rằng chúng ta có những đặc quyền trong vũ trụ bị thách thức bởi chấm sáng nhỏ bé này. Hành tinh của chúng ta là một hạt bụi cô độc trong không gian tối tăm giữa các vì sao. Trong sự cô độc này, trong cái mênh mông đó, không có gì có thể đến giúp chúng ta ngoài chúng ta tự cứu lấy chính mình.

Trái Đất là bến cảng duy nhất cho sự sống. Không còn một nơi nào khác nữa, ít nhất là trong tương lai gần, để loài của chúng ta có thể di trú đến. Đến thăm, đã có. Sinh sống, chưa thể được. Dù có muốn hay không, hiện nay Trái Đất là nơi chúng ta xây dựng cuộc sống.

Có người đã từng nói rằng thiên văn là kinh nghiệm cho sự khiêm nhường và xây dựng nhân cách. Có lẽ không còn có cách diễn đạt nào để hạ thấp sự tự cao tự đại một cách điên rồ của loài người hơn là tấm hình được chụp ở khoảng cách xa về thế giới nhỏ bé của chúng ta này. Đối với tôi, nó tô đậm nghĩa vụ phải đối xử tốt hơn với người khác, và để bảo quản và yêu thương dấu chấm màu trắng xanh này, ngôi nhà duy nhất mà ta biết.

Trịnh Khắc Duy – PAC theo https://en.wikipedia.org