12/12/1994, Ngày mất phi công vũ trụ Hoa Kỳ Stuart Allen Roosa

Stuart Allen Roosa sinh ra tại bang Colorado, miền trung Hoa Kỳ. Sau khi tốt nghiệp 2 trường đại học tại các bang Oklahoma và Arizona, ban đầu, Roosa làm lính cứu hỏa, chuyên thực hiện các nhiệm vụ đổ bộ và cứu hộ tại các khu vực địa hình phức tạp, tại sở Lâm nghiệp Hoa Kỳ. Năm 1953, ông gia nhập lực lượng không quân và trở thành phi công thử nghiệm vào đầu những năm 1960.

Stuart Allen Roosa (16/081933 – 12/12/1994)

Năm 1966, Roosa là một trong 19 người được chọn vào nhóm phi công vũ trụ thứ 5 của NASA. Ngày 31/01/1971, ông có chuyến bay đầu tiên lên không gian trên tàu Apollo-14. Cùng với Alan B. Shepard và Edgard D. Mitchell, Roosa thực hiện chuyến bay thứ 4 đưa con người đổ bộ xuống Mặt Trăng trong lịch sử hàng không vũ trụ. Ông là người lái Command Service Module bay trên quỹ đạo xung quanh Mặt Trăng trong khi Shepard và Mitchell đổ bộ và thực hiện các hoạt động ngoài phi thuyền (EVA). Roosar đã mang theo trong chuyến bay đến Mặt Trăng hàng trăm hạt giống cây trồng. Sau này, những hạt cây đã được gieo và trồng trên nhiều vùng của nước Mỹ, cũng như ở một số nước khác (Nhật, Bản, Braxin, …) với mục đích quảng bá hàng không vũ trụ ra cộng đồng. Chúng được gọi là các “cây mặt trăng” (moon tree).

Sau thành công của Apollo-14, Roosa tiếp tục được chỉ định vào nhóm phi công dự bị cho các nhiệm vụ Apollo-16, Apollo-17 và vị trí chỉ huy trong nhiệm vụ Apollo-21. Tuy nhiên, chương trình Apollo đã chấm dứt sau Apollo-17. Roosa chuyển sang làm việc trong chương trình Tàu con thoi của NASA cho đến khi về hưu năm 1976.

Roosa chỉ bay lên không gian 1 lần duy nhất với Apollo-14. Cho đến thời điểm này, ông là một trong 24 người đã từng bay đến Mặt Trăng. Sau khi rời NASA và không quân, ông tiếp tục thu được rất nhiều thành công trong các hoạt động kinh doanh. Roosa qua đời tại Washington D.C vì bệnh viêm tụy.

Tài liệu tham khảo:
[1]Mark Wade, 1997-2008. Encyclopedia Astronautica, This Day in Space History, December 12, https://www.astronautix.com/thisday/decber12.htm
[2]Wikipedia, 12/2008. Stuart Roosa, https://en.wikipedia.org/wiki/Stuart_Roosa