Sao băng và Sao chổi – Phần 4

Sao chổi Hale-Bopp tỏa sáng trên một hồ nước ở Arizona hồi năm 1997. Cái gì làm cho đuôi của sao chổi tỏa sáng?

Chương 3

NHỮNG TẢNG BĂNG VŨ TRỤ

Sao chổi không phải lúc nào cũng phát sáng hoặc có đuôi. Sao chổi thường là những tảng bụi gồm băng, cát và đá. Chúng trông như thế này khi chúng ở xa trong không gian, ở xa bức xạ nhiệt của Mặt trời. Nhưng các sao chổi biến đổi khi chúng tiến đến gần Mặt trời. Nhiệt của Mặt trời làm chúng biến đổi. Chúng nóng lên và trông như tỏa sáng. Chúng thường hình thành một cái đuôi dài và sáng rỡ.

Sao chổi chuyển động trong đường đi hình trứng xung quanh Mặt trời. Đường đi này được gọi là quỹ đạo. Thỉnh thoảng, quỹ đạo của sao chổi ở thật xa Mặt trời. Nhưng thỉnh thoảng, quỹ đạo của chính sao chổi đó lại mang nó đến rất gần Mặt trời.

Nhiệt của Mặt trời làm tan chảy một phần bề mặt băng của sao chổi khi sao chổi đi qua gần Mặt trời. Phần lõi băng của một sao chổi được gọi là nhân. Nó có bề ngang từ vài thước Anh cho đến vài chục dặm.

Chất khí, bụi, và những hạt đá được giải phóng khi khối băng tan chảy. Chúng tạo thành một đám mây bao xung quanh sao chổi. Đám mây này được gọi là coma. Một số chất khí tuôn dòng ra ngoài và tạo thành đuôi của sao chổi. Cái đuôi của một sao chổi có thể dài hàng triệu dặm. Một số sao chổi có tới hai đuôi. Một đuôi chất khí. Nó luôn luôn hướng ra xa phía Mặt trời.

Một số quỹ đạo sao chổi lớn hơn nhiều so với những quỹ đạo khác. Có những sao chổi có thể trở lại gần Mặt trời vài năm một lần. Hoặc có những sao chổi vài nghìn năm mới trở lại gần Mặt trời lần nữa. Một số chỉ đi qua Mặt trời có một lần và không bao giờ quay trở lại.

Các nhà khoa học nghĩ có hơn một nghìn tỉ (1.000.000.000.000) sao chổi quay xung quanh Mặt trời. Đa số xuất phát từ một khu vực giống như mây gọi là đám mây Oort. Khu vực này ở cách Mặt trời xa hơn trái đất chúng ta chừng 100.000 lần. Những sao chổi khác có quỹ đạo gần hơn nhiều. Chúng xuất phát từ một nơi ở gần quỹ đạo của Pluto. Nơi này được gọi là vành đai Kuiper.

Sao băng và Sao chổi

Gregory L. Vogt
Trần Nghiêm dịch
Thư viện Vật lý